Mụn rộp sinh dục ở miệng

Những năm gần đây, tỷ lệ người mắc các bệnh xã hội mà phổ biến là mụn rộp sinh dục ngày càng cao. Mụn rộp sinh dục có tốc độ lây lan rất nhanh và gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm cho sức khỏe. Tuy nhiên phần lớn người bệnh không biết bản thân đã mắc bệnh vì triệu chứng rất dễ nhầm lẫn với các loại bệnh lý khác. Ngoài cơ quan sinh dục, mụn rộp sinh dục cũng có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác trên cơ thể người tùy theo loại virus mà người nhiễm bệnh đã mắc phải, điển hình như ở miệng. Vậy bệnh mụn rộp sinh dục ở miệng nguy hiểm ra sao? Cách điều trị nào là hiệu quả? Bệnh có tái phát sau khi điều trị không?

Mụn rộp sinh dục ở miệng giai đoạn đầu

Tác nhân chủ yếu gây ra mụn rộp sinh dục ở miệng là Virus Herpes Simplex 1, nên bệnh này còn có tên gọi khác là HSV-1 (nghĩa là Virus Herpes đơn loại 1, hay Herpes Labialis). Virus HSV-1 xâm nhập vào cơ thể người qua nhiều con đường khác nhau và gây ra bệnh.

Những nguyên nhân dẫn đến bệnh mụn rộp sinh dục ở miệng:

 Người bệnh tiếp xúc trực tiếp lên vết loét, chất nhầy, dịch lỏng hay mụn nước của người đã bị nhiễm virus.

 Lây nhiễm gián tiếp do thói quen sử dụng chung các vật dụng cá nhân với người nhiễm bệnh như đũa, muỗng, son môi, khăn mặt,...

 Bị lây nhiễm virus HSV khi có các tiếp xúc thân mật như ôm ấp, hôn môi hay quan hệ bằng tình dục bằng đường miệng với người mắc bệnh.

 Lây nhiễm virus HSV thông qua quá trình truyền, nhận máu hoặc sử dụng chung kim tiêm, tiếp xúc với máu của người nhiễm bệnh.

 Trẻ em cũng có thể bị nhiễm bệnh Herpes sinh dục do mẹ truyền sang bởi trong quá trình mang thai người mẹ đã mắc bệnh Herpes sinh dục.

Dấu hiệu mụn rộp sinh dục ở miệng người bệnh

Dấu hiệu mụn rộp sinh dục ở miệng giai đoạn đầu

Người mắc bệnh mụn rộp sinh dục ở miệng cơ thể sẽ trải qua 3 giai đoạn với các biểu hiện khác nhau:

Giai đoạn 1 - Nhiễm trùng tiên phát

 Vùng miệng bắt đầu có dấu hiệu đau rát, ngứa ran, khó chịu trước khi nhiễm trùng khởi phát.

 Sau đó là ở vùng môi, bên trong miệng và lưỡi có thể xuất hiện các vết loét, vết sưng đỏ,...

 Mụn nước sau một thời gian sẽ xuất hiện xung quanh vết loét, tạo thành từng mảng.

 Các vết loét ban đầu có hiện tượng rỉ dịch sau khoảng 3 ngày, dịch thường có màu vàng nhạt, khi khô lại sẽ đọng trên da tạo thành các lớp mài màu vàng nâu đặc trưng.

 Các lớp mài sau đó khô và bong tróc ra khỏi mô da.

 Các vết loét của Herpes sinh dục có thể xảy ra ở môi, nướu, cổ họng, lưỡi, vòm miệng,...Nếu là bên trong miệng, người bệnh sẽ cảm thấy đau nướu, chảy máu chân răng, khó nuốt,...

 Ở cổ bị sưng hạch bạch huyết và đau.

 Đối với những bệnh nhân dưới 20 tuổi, Virus Herpes Simplex 1 thường gây ra các vết loét nông và phủ một lớp màu xám lên amidan.

 Có một số trường hợp, virus HSV sẽ không gây ra bất cứ dấu hiệu bệnh cụ thể nào nên người bệnh đôi khi khó lòng nhận biết.

Giai đoạn 2 -  Giai đoạn virus không hoạt động

Sau khi xâm nhập vào cơ thể, virus có thể lây lan sang các cơ quan khác trên cơ thể thông qua tế bào thần kinh. Sau giai đoạn 1 là nhiễm trùng tiên phát, Virus Herpes Simplex 1 sẽ tạm thời không hoạt động mà trú ngụ lại tại cơ quan trong cơ thể dưới dạng tiềm ẩn.

Giai đoạn 3 - Nhiễm trùng tái phát

Khi gặp điều kiện thích hợp, virus lúc này sẽ hoạt động trở lại và gây ra các triệu chứng tương tự giai đoạn nhiễm trùng tiên phát. Tuy nhiên so với giai đoạn nhiễm trùng tiên phát, các triệu chứng tái phát thường sẽ có mức độ nhẹ và thời gian phục hồi khá nhanh chóng (trong khoảng 3-7 ngày).

Các yếu tố kích thích virus hoạt động và gây nhiễm trùng tái phát trở lại như căng thẳng, áp lực, trầm cảm, tiếp xúc với ánh mặt trời trong thời gian dài, hệ miễn dịch suy yếu và rối loạn nội tiết.

Nếu phát hiện các dấu hiệu trên của bệnh trong bất kỳ giai đoạn nào, cần đến các cơ sở y tế hay phòng khám uy tín để thăm khám và xét nghiệm ngay. Nếu thật sự đã nhiễm bệnh cần phải tiến hành điều trị càng sớm càng tốt trước khi bệnh chuyển biến sang giai đoạn nguy hiểm hơn.

Cách chữa mụn rộp sinh dục ở miệng giai đoạn đầu

Các bác sĩ sẽ tiến hành những biện pháp chẩn đoán bệnh trước khi đi vào điều trị vì bệnh mụn rộp sinh dục ở miệng có các dấu hiệu khá giống với những bệnh lý ngoài da hay xã hội khác. Các kỹ thuật được sử dụng khi chẩn đoán bệnh là:

 Xét nghiệm bệnh phẩm: Bác sĩ sẽ đem mẫu da và dịch ở vết loét đi xét nghiệm để xem có sự xuất hiện của virus HSV hay không.

 Xét nghiệm máu: Nếu cơ thể nhiễm phải virus, hệ miễn dịch sẽ tạo ra một loại kháng thể tương ứng nhằm ức chế sinh trưởng và hoạt động của loại virus này. Phương pháp này giúp bác sĩ xác định sự hiện diện của virus HSV 1 thông qua kháng thể tồn tại trong huyết tương.

 Xét nghiệm PCR: Kỹ thuật PCR là kỹ thuật chẩn đoán vô cùng hiệu quả hiện nay, nhất là trong trường hợp không thể xác định chủng virus thông qua phương pháp nuôi cấy truyền thống thì xét nghiệm này giúp xác định loại virus nhóm herpes gây ra bệnh.

Phương pháp điều trị mụn rộp sinh dục ở miệng: 

Hiện nay vẫn chưa có biện pháp trị tận gốc Virus Herpes Simplex 1 trong cơ thể người nhưng nếu sử dụng thuốc tuân theo chỉ định của bác sĩ và chăm sóc sức khỏe đúng cách, virus sẽ bị ức chế và chuyển sang giai đoạn tiềm ẩn (không hoạt động). Ở giai đoạn này, virus hầu như không gây ra bất cứ triệu chứng nào có hại đến sức khỏe.

Thời gian phát bệnh mụn rộp sinh dục ở miệng

Tùy theo tình trạng cơ địa và sức khỏe của người bệnh mà thời gian phát bệnh sẽ dài ngắn khác nhau. Thời gian ủ bệnh cho đến lúc bộc phát thường trong vòng 2-12 ngày và thời gian phát bệnh của hầu hết người bệnh trung bình khoảng từ 3-6 ngày.

Mụn rộp sinh dục ở miệng sẽ gây ra triệu chứng và dấu hiệu kéo dài trong suốt 2-3 tuần (thời gian lành). Người bệnh có thể có hiện tượng sốt, mệt mỏi, đau cơ, khó chịu trong suốt thời gian phát bệnh.

Thuốc chữa mụn rộp sinh dục ở miệng

Đa phần các loại thuốc dùng để điều trị mụn rộp sinh dục ở miệng chỉ có công dụng hỗ trợ cơ thể ức chế virus và cải thiện, giảm nhẹ một số triệu chứng khác đi kèm.

Một số thuốc điều trị phổ biến hiện nay là:

 Thuốc kháng virus: Gồm các loại thuốc như Famciclovir, Acyclovir, Valacyclovir,... có tác dụng ức chế các loại virus nhóm herpes ở người như Virus Herpes Simplex 1, Cytomegalovirus, Varicella Zoster,... Những loại thuốc kháng virus này thường được sử dụng trong giai đoạn nhiễm trùng tiên phát hoặc tái phát của bệnh Herpes sinh dục.

 Thuốc giảm đau, hạ sốt: Miệng bị nhiễm trùng bởi virus có thể dẫn đến thân nhiệt tăng và làm phát sinh một số triệu chứng đi kèm như sưng hạch bạch huyết, đau cơ, mệt mỏi,...thì Paracetamol là một loại thuốc hữu ích trong giai đoạn này nhằm cải thiện các triệu chứng toàn thân do virus HSV-1 gây ra.

 Thuốc kháng histamine H1: Thuốc kháng histamine H1 dùng để giúp bệnh nhân giảm nhẹ các cơn ngứa ngáy dữ dội mà bệnh gây ra.

Việc sử dụng thuốc cần phải đảm bảo theo đúng liều lượng và tuân thủ theo chỉ định của bác sĩ. Người bệnh không nên tự ý quyết định dùng thuốc vì rất có thể sẽ dẫn đến các tác dụng phụ không mong muốn, khiến bệnh có thể chuyển biến xấu hơn.