Bệnh HIV

HIV là một trong những căn bệnh lây qua đường tình dục nguy hiểm nhất hiện nay bởi vì nó không chỉ gây ra những đau đớn cho cơ thể mà thậm chí còn có thể nguy hiểm đến tính mạng. HIV là một loại bệnh đáng sợ vì đã lấy đi tính mạng của biết bao người trên thế giới nhưng cho đến hiện nay vẫn chưa có biện pháp chữa trị được căn bệnh này. Nhưng ngày nay với sự phát triển vượt bậc của khoa học công nghệ và các nghiên cứu của y học đã có biện pháp kiểm soát được bệnh HIV ở người mắc phải. Vậy bệnh HIV gây ra bởi tác nhân nào? Dấu hiệu nhận biết đã mắc bệnh là như thế nào? Cách điều trị như thế nào để bệnh có thể hồi phục được tốt nhất?

Bệnh HIV giai đoạn đầu

HIV là viết tắt của từ tiếng anh Human Immunodeficiency Virus, cũng chính là loại virus gây ra bệnh suy giảm miễn dịch ở người.

Bệnh HIV ở giai đoạn đầu các triệu chứng trông như bệnh cúm nhưng sau đó sẽ không có dấu hiệu gì trong một thời gian dài. Bệnh sẽ phát triển khi hệ miễn dịch của người bệnh suy giảm và dễ dẫn đến bị mắc các loại nhiễm trùng cơ hội hoặc khối u khác thường.

Bệnh HIV không có ổ chứa dịch trong tự nhiên, bệnh lây truyền cho người khác chủ yếu qua nguồn truyền nhiễm duy nhất là người nhiễm HIV.

Các con đường truyền nhiễm HIV phổ biến là:

 Lây nhiễm qua đường tình dục: Những người thường xuyên quan hệ tình dục không an toàn với người bị mắc bệnh HIV là người có nguy cơ lây nhiễm bệnh cao nhất. Dễ mắc nhất khi quan hệ qua đường hậu môn, sau đó đến đường âm đạo và cả quan hệ qua đường miệng.

 Lây qua đường truyền máu: Máu hay những chế phẩm từ máu có khả năng truyền nhiễm HIV từ người sang người thông qua việc sử dụng chung bơm kim tiêm hoặc các dụng cụ y tế có dính máu của người nhiễm HIV. Truyền nhiễm qua sử dụng các vật dụng cá nhân như dao cạo, kim xăm trổ, xăm lông mày, kim châm cứu,....Người bệnh vô tình tiếp xúc với máu của người bị nhiễm HIV.

 Lây từ mẹ sang con: Người mẹ nhiễm virus HIV có thể truyền bệnh sang con qua nhau thai trong quá trình mang thai, lây qua nước ối, dịch âm đạo hoặc do máu mẹ dính vào niêm mạc hoặc các vết thương hở của trẻ. Trẻ bị truyền bệnh từ sữa mẹ khi mẹ cho con bú. Tuy nhiên vẫn có nhiều trường hợp trẻ sinh ra vẫn âm tính với HIV.

Dấu hiệu nhiễm bệnh HIV giai đoạn đầu

Dấu hiệu bệnh HIV giai đoạn đầu

Bệnh HIV chủ yếu diễn biến thông qua 3 giai đoạn và gây ra những triệu chứng khác nhau trong từng giai đoạn:

Giai đoạn nhiễm trùng tiên phát (nhiễm trùng cấp tính):
 Giai đoạn này người bệnh vừa tiếp nhận các chất dịch cơ thể từ người truyền nhiễm sang, virus ở giai đoạn này sẽ nhân lên rất nhanh.

 Sau khi phơi nhiễm khoảng 2-4 tuần, hầu hết người bệnh sẽ có các triệu chứng trông như bệnh cúm bao gồm: sốt, nổi hạch, viêm họng, phát ban, đau nhức cơ, lở miệng và thực quản, khó chịu. Một số triệu chứng như nhức đầu, buồn nôn, sưng gan lá lách, sút cân hay triệu chứng liên quan đến thần kinh khác cũng có thể xảy ra nhưng với tần suất ít phổ biến hơn.

 Thời gian diễn biến của các triệu chứng thông thường là 28 ngày và ngắn nhất là khoảng 1 tuần.

 Giai đoạn này bệnh nhân đôi khi khó nhận biết các dấu hiệu của bệnh vì thường không biểu hiện rõ ràng và cụ thể.

Giai đoạn mãn tính

 Vào giai đoạn này hệ miễn dịch sẽ bảo vệ mạnh mẽ cho cơ thể khiến cho số lượng các hạt virus trong máu giảm xuống, chuyển sang giai đoạn HIV mãn tính.

 Tùy trường hợp mà ở giai đoạn mãn tính có kể kéo dài từ 2 tuần thậm chí lên đến cả 20 năm. Các virus HSV sẽ trú ẩn và hoạt động trong các hạch bạch huyết khiến các hạch thường xuyên bị sưng do phản ứng với một lượng lớn virus trong suốt khoảng thời gian này.

 Người bệnh vẫn có khả năng lây nhiễm bệnh trong thời gian này.

Giai đoạn AIDS:

 Các vi sinh vật cơ hội sẽ xuất hiện ở giai đoạn này khi sự miễn dịch qua trung gian tế bào bị vô hiệu hóa và bắt đầu xuất hiện các nhiễm trùng.

 Triệu chứng khởi phát có thể là người bệnh đột nhiên giảm cân vừa phải mà không rõ lý do, nhiễm trùng đường hô hấp (viêm họng, viêm phế quản, viêm tai giữa) tái phát, viêm da, loét miệng, phát ban da.

 Người bệnh bị nhiễm vi nấm Candida species dẫn đến nấm miệng hoặc nhiễm vi khuẩn gây bệnh lao do cơ thể đã mất đi sức đề kháng. Các virus herpes tiềm ẩn được kích hoạt nhanh chóng sau đó gây ra các biến chứng ngày càng nặng và đau đớn như bệnh zona, ung thư bạch huyết,...

 Viêm phổi do nhiễm nấm cũng phổ biến và có thể dẫn đến tử vong.

Nếu phát hiện hay nghi ngờ bản thân có các triệu chứng hay đã tiếp xúc với người nhiễm HIV thì cần đi đến ngay các phòng khám hay cơ sở y tế để thăm khám và xét nghiệm để có kết quả chính xác nhất. Nếu kết quả cho dương tính với HIV thì người bệnh cần tiến hành điều trị bệnh ngay tránh tình trạng kéo dài bệnh ngày càng trở nặng hơn.

Cách điều trị bệnh HIV giai đoạn đầu

Các dấu hiệu của bệnh HIV ở giai đoạn khởi phát hay tiến triển đều không điển hình và có nhiều dấu hiệu đặc trưng dễ gây nhầm lẫn. Các bác sĩ sẽ tiến hành biện pháp xét nghiệm để xác định chính xác HIV có ở người bệnh hay không rồi mới bắt đầu điều trị.

Một số loại xét nghiệm HIV được áp dụng:

 Xét nghiệm axit nucleic (NAT): Phương pháp này giúp xác định chính xác virus HSV có thực sự ở trong máu hay không và cho biết lượng virus thực tế có trong máu. Xét nghiệm NAT cho kết quả khá chính xác trong giai đoạn đầu nhiễm bệnh nhưng biện pháp này khá tốn kém và chỉ nên sử dụng khi người bệnh mắc nguy cơ phơi nhiễm HIV cao hoặc có biện chứng bệnh HIV sớm.

 Xét nghiệm kháng thể: Thường là các test nhanh hay xét nghiệm tại nhà, xét nghiệm HIV. Xét nghiệm kháng thể sử dụng máu tĩnh mạch giúp phát hiện HIV sớm hơn so với xét nghiệm mẫu dịch tiết cơ thể.

 Người bệnh nếu có kết quả dương tính với bất kỳ loại xét nghiệm nào thì cần tiếp tục xét nghiệm theo dõi để chẩn đoán xác định kết quả một cách đúng nhất.

Điều trị bệnh HIV giai đoạn đầu

Hiện nay vẫn chưa có loại vaccine nào có thể phòng ngừa lây nhiễm HIV cũng như không có biện pháp nào loại bỏ hoàn toàn virus HSV ra khỏi cơ thể bệnh nhân.

Thế nhưng nhờ vào việc áp dụng liệu pháp điều trị kháng virus (ART) bằng cách sử dụng thuốc ARV có tác dụng làm chậm quá trình nhân lên của virus HIV bên trong cơ thể, hỗ trợ tăng cường hệ miễn dịch cho sức khỏe, làm cho chất lượng cuộc sống của những người bị nhiễm AIDS phần nào được cải thiện đáng kể.

Thời gian phát bệnh bệnh HIV

Bệnh HIV hầu như không có thời gian biểu hiện cố định nhưng thường thời gian phát bệnh sau khi tiếp xúc và lây nhiễm với nguồn bệnh là từ khoảng 2-6 tuần. 

Các mốc thời gian diễn ra những triệu chứng bệnh phụ thuộc vào mức độ nặng nhẹ và bệnh nhân đang mắc phải ở giai đoạn nào.

Thuốc chữa bệnh HIV

Hiện nay phương pháp điều trị được lựa chọn phổ biến là kết hợp 2 hay nhiều loại thuốc kháng retrovirus cộng với 1 chất ức chế protease hoặc thuốc ức chế non-nucleoside reverse-transcriptase (NNRTI). Cách điều trị này cho kết quả HIV âm tính lặp đi lặp lại nhiều lần nhưng nếu ngừng việc điều trị virus sẽ tăng trưởng.